လဲၤတၢ်လၢကစၢ်ခရံာ် အတၢ်ကပီၤအပူၤ

လၢသမှံၤဟံၣ်ဒွဲ, ထ့(မ) (Tim) အဒၢးန့ၣ် ဖျါလၢတၢ်ခံးလီၤဆီ ဖဲမုၢ်နၤအကတီၢ် န့ၣ်လီၤ. အဝဲမ့ၢ်ပၢၢ်ထီၣ်ဝဲဒၣ်လၢမုၢ်နၤအကတီၢ်, ဒီးခီဖျိလၢတထံၣ်ဘၣ်တၢ်အဃိ. အခီၣ်မ့ၢ်လီၤတလံာ်, မ့ၢ်လီၤဃံၤန့ၣ်ဒီး, တၢ်ကမၤအသးလၢအီၤဒ်လဲၣ်. ဘၣ်ဆၣ်, ဖဲ ထ့(မ) ပၢၢ်ထီၣ်န့ၣ်ဒီး, ကမၢကမၣ်ဝဲလၢ ထံၣ်ဘၣ်တၢ်ကပီၤဆဲးကပီၤဖျါဝဲဒၣ်လၢအလီၢ်မံခးအဖီလာ်, ဒီးမၤကပီၤထီၣ်အကျဲန့ၣ်လီၤ. ပိးလီလၢ အထိၣ်ဂဲၤထီၣ်ဝဲ တၢ်ကပီၤ, ခီဖျိလၢတၢ်ဟူးတၢ်ဂဲၤအဃိန့ၣ်လီၤ. အဝဲမ့ၢ်ပၢၢ်ထီၣ်, ဒီးစးထီၣ်လဲၤက့ၤတၢ်န့ၣ်ဒီး, တၢ်ကကပီၤထီၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ.

လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါဝဲဒၣ် ပကဘၣ်လဲၤတၢ်ကျၢၤမူဆှူ လၢယွၤအတၢ်ကပီၤပူၤန့ၣ်လီၤ. လၢဝ့ၢ် အ့းဖ့းစူးအပူၤန့ၣ်, စီၤပီလူး စံးဘၣ်တဲဘၣ် ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ရှူးသီသီဖိတဖၣ်လၢ “ကဲထီၣ်ပှၤကွၢ်လိယွၤ,... ဒီးလဲၤသုဝဲလၢ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤ” (အ့းဖ့း ၅:၁-၂) န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, ပမ့ၢ်လဲၤဝဲ ဒ်သိးအံၤန့ၣ်ဒီး, တၢ်ကမၤအသးမနုၤတမံၤလဲၣ်.

ဖဲပယီၢ်နုာ်လီၤဆူ ကစၢ်ခရံာ် တၢ်အဲၣ်အတၢ်ကပီၤအပူၤန့ၣ်, မ့ၢ်ဒၣ်ပစူးကွံာ်ညိကွံာ် ပတၢ်ဒဲးဘး- လၢအမ့ၢ် တၢ်အိၣ်မူတတီတလိၤ, တစီတဆှံ, တၢ်ဘါတၢ်ဂီၤတၢ်ဖီၣ်, ဒီးတၢ်သူၣ်လီသးကွံတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. စီၤပီလူး စံးဝဲဒၣ်လၢ, “မၤဃုာ်ဒီးတၢ်ခံးအတၢ်မၤလၢ အတၤသၣ်တအိၣ်ဘၣ်န့ၣ်တဂ့ၤ.…

တၢ်အဲၣ်ပှၤလၢ ပခိၣ်ပဃၢၤ

တချုးလၢတၢ်ကိၢ်ခါအကတီၢ်လဲၤပူၤကွံာ်ဝဲန့ၣ် မူခိၣ်ကလံၤသီၣ်ဂီၤအၢသီ နုာ်လီၤအူ မၤဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးတၢ်လၢပဝ့ၢ်ဖိအံၤဝံၤန့ၣ်ဒီး, မ့ၢ်လၢသ့ၣ်ဖးဒိၣ်အဒ့တဖၣ် မၤဟးဂီၤ ပဟံၣ်အဃိ, ပတၢ်ဖံးတၢ်မၤအါလၢ ပဘၣ်ဘှီဂ့ၤထီၣ်က့ၤအီၤ, တကးဒ်ဘၣ်န့ၣ်, သ့ၣ်လၣ်သ့ၣ်ဒ့တဖၣ် လီၤပြံလီၤပြါဝဲလၢ ပကရၢၢ်အပူၤတဖၣ်စ့ၢ်ကီး, ပဘၣ်မၤကဆှဲကဆှီဝဲဒၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢခံတနံၤ, ဖဲယဘှီဂ့ၤက့ၤ တၢ်လၢအဟးဂီၤ, ဒီးမၤကဆှဲကဆှီ တၢ်ဘၣ်အၢဘၣ်သီ, ဒီးသ့ၣ်ကူာ်လံာ်ကူာ်လာ် အတၢ်ကမှံၤကမှိာ်တဖၣ်အကတီၢ်န့ၣ် ယမၤနံၤမၤအ့လီၤက့ၤ ယသးဒၣ်ယဲ, ဒီးယစံးကတိၤထီၣ် “ပတအိၣ်ဒီးသ့ၣ်နီတထူၣ်ဘၣ်” တလီၢ်လီၢ်န့ၣ်လီၤ.တၢ်န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲတီဝဲလီၤ. လၢပကရၢၢ်ပူၤန့ၣ် အိၣ်ဒၣ်ထဲ သ့ၣ်ဆှိအမုၢ် အထီသၢခီၣ်ယီၣ် ဆံးဆံးဖိသၢမုၢ်, ဒီးသ့ၣ်အမုၢ်ဖးဒိၣ်ဖးထီတဖၣ်န့ၣ်တအိၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်, ဖဲကလံၤမုၢ်လီၤဝံၤ, ပှၤအိၣ်ဆိးလၢ ပခိၣ်ပဃၢၤတဖၣ်အသ့ၣ်လၣ်သ့ၣ်ဒ့ လၢပကရၢၢ်ပူၤတဖၣ်န့ၣ် တၢ်ကမၤကဆှဲကဆှီအီၤအဂီၢ်, ယဘၣ်ဟ့ၣ် တၢ်ဆၢကတီၢ်တစှၤဘၣ်န့ၣ်လီၤ.

ပှၤအိၣ်ဆိးလၢပခိၣ်ပဃၢၤတဖၣ်- ဖဲအဝဲသ့ၣ်မၤတ့ၢ်ပှၤတၢ်တမံၤမံၤ, (မ့) သူၣ်လီၤတၢ် (မ့) စံးကတိၤမၤတံာ်တာ်ပသးမ့ၢ်ဂ့ၤဒၣ်လဲာ်, ပတၢ်ရ့လိာ်ဘၣ်ထွဲလိာ်သးဒီးအဝဲသ့ၣ်န့ၣ် ကမ့ၢ်တၢ်ဒ်လဲၣ်. ဘၣ်ဃးဒီး “အဲၣ်ပှၤလၢနဃၢၤဒ်နအဲၣ်လီၤနသးဒၣ်နဲအသိး” န့ၣ် ကစၢ်ယွၤ အကလုာ်ကထါ ပာ်ဖျါဝဲဖျိဖျိဖျါဖျါခွံဘျီန့ၣ် ပကထံၣ်ဘၣ်ဖဲ ၃ မိၤရှ့ ၁၉:၁၈, မးသဲ ၁၉:၁၉,…

တအိၣ်ဘၣ်ထဲတဂၤဧိၤ နီတဘျီဘၣ်

ပှၤသးပှၢ်တဖၣ်လၢအအိၣ်လၢ ပှၤအံးထွဲကွၢ်ထွဲတၢ်အဟံၣ်, ဒီးအဟံၣ်ဖိဃီဖိ တဟဲအိၣ်သကိးအဝဲသ့ၣ်တဖၣ်, မုၣ်ကမဲတဂၤ မ့ၢ်လၢတအဲၣ်ဒိးအိၣ်ဆိးဝဲလၢဟံၣ်ပူၤ ထဲတဂၤဧိၤအဃိ ဘၣ်လဲၤဟးမၤလၢာ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢတၢ်ချၢ, သူၣ်ဂ့ၢ်သးကျိၤခိၣ်နၢ်တဖၣ်လၢ အတအိၣ်ဒီးပှၤတဂၤဂၤလၢကနာ်န့ၢ်ဝဲ, ဒီးပှၤဟံၣ်ဃီတအိၣ် လၢပှၤတကနၣ်ဃုာ်အီၤတဖၣ်, ဒီးဘၣ်အိၣ်ဝဲထဲတဂၤဧိၤတဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်ဂဲၤလိာ်ဝဲဒီးတၢ်အိၣ်သယုၢ်သညိတဖၣ် ခီဖျိလၢတၢ်ဂ့ၢ်အါမံၤအဖီခိၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢအါနံၣ်အါလါအတီၢ်ပူၤန့ၣ် ယဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ, ဒီးထုကဖၣ်န့ၢ် တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်တဖၣ်အဂီၢ်လီၤ.

တၢ်အိၣ်သယုၢ်သညိန့ၣ် ဟဲမၤဘၣ်ဒိဘၣ်ထံး ပှၤတဂၤဂၤ, ဖဲတၢ်အကတီၢ်တဘျီဘျီန့ၣ်လီၤ. ဖဲလါမ့ၤ, ၂၀၂၃ နံၣ်န့ၣ် ကီၢ်အမဲရကၤ ကသံၣ်သရၣ်တဖၣ်ကရၢ ထုးထီၣ်ရၤလီၤ လံာ်တၢ်ကွဲးဟ့ၣ်ပလီၢ်တဘ့ၣ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်သယုၢ်သညိအဂ့ၢ်, ဒ်အမ့ၢ်တၢ်ဆါသံသတြိာ်တကလုာ်န့ၣ်လီၤ. လံာ်တၢ်ကွဲးဟ့ၣ်ပလီၢ် ပာ်ဖျါဝဲဒၣ်လၢ ကီၢ်အမဲရကၤ ပှၤသူၣ်က့သးပှၢ်တဝာ်ဃၣ်ဃၣ်န့ၣ် စံးဝဲဒၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ် ဘၣ်အိၣ်သယုၢ်သညိ, ဒီးတၢ်အိၣ်သယုၢ်သညိန့ၣ် မၤဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးတၢ်သ့ဝဲဒၣ်ဒ်သိးလိာ်အသးဒီးတၢ်အီ မိာ်ဝါ (cigarettes) တနံၤ တဆံခံဖျၢၣ် မၤဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးတၢ်သ့အသိးန့ၣ်လီၤ.

ဖဲ စီၤမိၤရှ့ အိၣ်ကတဲာ်ကတီၤတ့ၢ်လံအသး ဒ်သိးကဟ့ၣ်ခီလီၤ (အတၢ်ဖံးတၢ်မၤ) ဆူ စီၤယိၤရှူ, ပှၤလၢအကထီၣ်အလီၢ်န့ၣ်ဒီး, ဒ်သိးပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ကသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ဖဲအဝဲသ့ၣ်နုာ်လီၤဆူ ကီၢ်တၢ်စံးပာ်အကတီၢ်, တၢ်ဒုးတၢ်ယၤတဖၣ်န့ၣ်…

သူၣ်တီသးလိၤလီၤစိၤလီၤထီ

လၢကီၢ်အမဲရကၤ, သ့ၣ်ပှၢ်အမ့ၣ်အူလၢ မၤဟးဂီၤတၢ်နးနးကျံးကျံးအဒိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ် မ့ၢ် ပဲး(ရှ)တံကိၣ် (Peshtigo) အမ့ၣ်အူအီၣ်တၢ် ဖဲ ကီၢ်စဲၣ် ဝ့းခီၣ်စ့ၣ် (Wisconsin) အကလံၤစိး-မုၢ်ထီၣ်တကပၤန့ၣ်လီၤ. ပဲး(ရှ)တံကိၣ် မ့ၣ်အူအီၣ်တၢ်န့ၣ် တကတီၢ်ဃီဒီး ရှံၣ်ကၤကိၣ် (Chicago) အမ့ၣ်အူအီၣ်တၢ်, လၢပှၤသ့ၣ်ညါအါ, (အီးကထိဘၢၣ် ၈ သီ, ၁၈၇၁) န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်, လၢ ပဲး(ရှ)တံကိၣ် မ့ၣ်အူအီၣ်တၢ်န့ၣ် ပှၤကညီအသးသမူ လီၤမၢ်ဝဲဒၣ် အါန့ၢ်နွံကယၤဘျဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ပဲး(ရှ)တံကိၣ် အဝ့ၢ်န့ၣ် ဂုၤထီၣ်ပသီထီၣ်ဝဲဒၣ်ချ့ချ့, လၢအအိၣ်ဒီးသ့ၣ်အတၢ်သူၣ်ထီၣ်တဖၣ်, ဒီးတၢ်ထုးထီၣ် သ့ၣ်အတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်န့ၣ် ခီဖျိလၢကလံၤအူဆူၣ် တပျုာ်အပျီၤအဃိ, လၢတနၣ်ရံၣ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ် မ့ၣ်အူအီၣ်ကွံာ်ဝဲ ဒ်ရာ်မ့ၣ်အူအသိးန့ၣ်လီၤ.

လီခီလ့ၢ်လၢ အကိၣ်ဃၢၣ်တဖၣ်, ဒၢးခီကုၢ်ဃိသးတဖၣ်, ဒီးပိးလီတနီၤလၢ မ့ၣ်အူအီၣ် အိၣ်တ့ၢ်ဝဲတဖၣ်အကျါ, လံာ်စီဆှံဖိတဘ့ၣ် အိၣ်တ့ၢ်ဝဲလၢ အအိးထီၣ်အသးဖိန့ၣ်လီၤ. မ့ၣ်လၣ်အီၣ်စီကွံာ်လံာ်အကု, ဒီးမ့ၣ်အူအတၢ်ကိၢ်ကဲၤဖးန့ၣ် ဒုးကိၤလံာ်အကဘျံးတဖၣ် ဘၣ်ဆၣ်, တဟးဂူာ်ဟးဂီၤဝဲဘၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဃုထံၣ်န့ၢ် လံာ်စီဆှံတဘ့ၣ်အံၤ သ့ဝဲဒၣ် လၢဝ့ၢ်အတၢ်ဒုးနဲၣ်…

သးအတၢ်ဃူတၢ်မုာ် ခီဖျိလၢတၢ်ပျဲပျၢ်ကွံာ်